Phần mở đầu đã thu hút sự chú ý của người xem bởi sự hào hứng và những điều mới mẻ.

Sự hào hứng đến từ những món ăn ngon, còn điều lạ lẫm chính là khung cảnh một Thượng Hải hiện đại đang phát triển rực rỡ vào cuối thập niên 80. Đối với người Mỹ, việc hình dung về Trung Quốc lúc bấy giờ là vô cùng khó khăn, bởi những ấn tượng cứng nhắc về đất nước này của họ chủ yếu đến từ hai sự kiện lớn:

Một là Lý Hồng Chương thăm Mỹ, và một là Nixon thăm Trung Quốc.

Hai sự kiện này cách nhau tới 76 năm, thế nhưng, dưới sự kiểm soát thông tin chặt chẽ, chúng lại kỳ diệu hòa quyện vào nhau, định hình nên ấn tượng về Trung Quốc trong tâm trí phần lớn người Mỹ.

Tựa như sau này, ngay cả trong thời đại Internet phát triển như vũ bão, không ít người phương Tây vẫn lầm tưởng Trung Quốc là một ngôi làng lớn lạc hậu, với những con người hung hãn, không thân thiện, như thể là kẻ thù bẩm sinh...

Cung Tuyết tự nhiên đóng vai Chu Ánh Tuyết.

Đây được xem là một "thói quen nhỏ" của Trần Kỳ, bởi khi viết kịch bản, anh thường thích để nhân vật nữ chính mang chữ "Tuyết" trong tên.

Nàng về nước thăm cha, nhận thấy ông đã già yếu, và muốn đưa ông sang Mỹ sống cùng. Ông Chu suy nghĩ trăn trở suốt một đêm rồi đồng ý. Mối tương tác giữa hai cha con từ đây bộc lộ sự khác thường, mang một cảm giác có phần xa cách.

Sự kết hợp của Trương Nghệ Mưu và Bào Đức Hi thật đáng kinh ngạc, cách họ kiểm soát ánh sáng, hình ảnh và bố cục thật tài tình.

"Tôi vẫn không đi đâu."

"Đi đi chứ! Em đã nói chuyện với Chí Cường (chồng cô) rồi mà."

"Con sợ làm phiền hai đứa."

"Con phải chăm sóc cha chứ."

"..."

Khi hai cha con đối thoại, họ đang ngồi trên bậc thềm đá trước cửa, lưng quay vào trong. Phía sau là căn nhà u tối, phía trước là khoảng sân nhỏ rạng ngời. Họ như thích ngồi ở ranh giới giữa ánh sáng và bóng tối, nơi thời gian dường như bị chia cắt, tạo nên một cảm giác vừa chân thực vừa hư ảo.

Việc làm của cô lúc này giống như một sự thực hiện nghĩa vụ hơn là xuất phát từ tình thân máu mủ. Bóng lưng người cha dường như lại còng thêm một chút...

Đây là một cảnh quay dài hai phút, với rất nhiều khoảng lặng đầy ý nghĩa.

Trương Nghệ Mưu xem cảnh phim này, trong lòng dâng lên cảm giác đắc ý. Ông gãi đầu gãi tai, muốn khoe một chút nhưng rồi lại ngại ngùng. Trần Kỳ thấy vậy, cười nói: "Sao rồi? Tự hào lắm hả?"

"Đâu có, đâu có, chỉ hơi hơi thôi mà."

"Cảnh quay dài này quả thực rất tốt, là một điểm cộng lớn để tranh giải đấy."

Trần Kỳ đương nhiên là đang khen ngợi, ừm, đợi sau này anh quay 《Mãn Giang Hồng》 thì có thể quay một cảnh xuyên suốt từ đầu đến cuối luôn rồi.

Liệu có đủ gan không?

...

Chu Ánh Tuyết đưa ông Chu đến New York, bối cảnh câu chuyện bỗng chốc thay đổi. Những tòa nhà chọc trời, xe cộ tấp nập, một đô thị phát triển vượt bậc hoàn toàn khác biệt so với Thượng Hải.

Đến đây, tiết tấu phim trở nên nhẹ nhàng hơn, và những tình huống hài hước bắt đầu xuất hiện.

Sự xuất hiện của người dì, một nhân vật "hoạt bát", do Trịnh Bội Bội thủ vai, đã mang đến nhiều tiếng cười. Cách cô ấy diễn xuất rất linh hoạt, biểu cảm khoa trương nhưng không quá lố, cùng với những động tác cơ thể phong phú, khiến cả trường quay thỉnh thoảng lại vang lên những tràng cười vui vẻ.

Ông Chu vừa chân ướt chân ráo đặt chân đến cũng đã gây ra không ít chuyện dở khóc dở cười.

Thế nhưng, những cảnh tượng mà một số người mong chờ – kiểu người Hoa nhập cư bị nền văn minh hiện đại tác động mạnh mẽ ��ến mức "quy hàng" hoàn toàn – thì 《Người ở New York》 hoàn toàn không có. Thay vào đó, bộ phim đôi khi còn lén lút "chọc ghẹo" những người Mỹ.

Chẳng hạn, Chu Ánh Tuyết và chồng là Chí Cường lại một lần nữa cãi vã vì ông Chu.

"Em vẫn không thể hiểu nổi, tại sao em phải đưa cha về đây? Em có thể gửi tiền cho ông, tìm cho ông một viện dưỡng lão tốt hơn. Em không cần thiết phải đón ông về để chăm sóc, rồi cuối cùng tự mình làm mọi thứ rối tung lên như thế."

"Chúng ta không thể nào đứng nhìn cha mẹ già đi mà không làm gì cả. Anh sinh ra và lớn lên ở Mỹ nên không hiểu điều đó cũng là bình thường, anh đã hòa nhập vào xã hội Mỹ rồi mà."

"Hòa nhập?"

Chí Cường rất nhạy cảm với từ này, anh ta lớn tiếng nói: "Tại sao tôi phải hòa nhập? Tôi chính là người Mỹ mà! Tôi đã học đại học, có một công việc tốt, tôi có rất nhiều bạn bè là người da trắng, chúng tôi thường xuyên tổ chức tiệc tùng, tôi tham gia các hoạt động cộng đồng..."

"Rồi sao nữa? Anh muốn em đổi theo họ chồng sao?" Chu Ánh Tuyết ngẩng đầu lên hỏi.

"Em đang nói gì vậy!"

Chí Cường có chút hoảng hốt, rõ ràng anh ta đã từng có ý định này.

"Ha ha!" Roger Ebert bật cười. "Người Trung Quốc này thật có khí phách."

Chí Cường đại diện cho thế hệ người Hoa thứ hai đã hoàn toàn Tây hóa. Anh ta luôn miệng nói mình là người Mỹ và đã nỗ lực rất nhiều để chứng minh điều đó. Nhưng thực tế, sâu thẳm trong lòng, anh ta hiểu rõ mình không thể nào hoàn toàn hòa nhập vào giới người da trắng.

Chu Ánh Tuyết thì khác. Dù đã di cư, cô vẫn giữ nguyên tư tưởng truyền thống Trung Quốc.

Người dì thì "lợi hại" nhất. Bà chẳng cần biết Tây hóa hay truyền thống là gì, bà tuyệt đối không tự "tiêu hao" mình, mà chỉ có thể "nổi điên" lên để hành hạ người khác thôi.

Theo diễn biến câu chuyện, nguyên nhân về sự xa cách giữa hai cha con được hé lộ: qua lời kể của người dì, Chu Ánh Tuyết vốn có một người anh trai, nhưng anh đã chết đuối khi còn trẻ vì cứu cô.

Giữa những tình tiết đó còn xen kẽ một vài chi tiết nhỏ: Sau khi ông Chu đến, ông phụ trách làm cơm trưa cho cháu ngoại mang đến trường học, khiến một đám bạn nhỏ của cháu đều thích thú reo hò. Tuy nhiên, đó chỉ là số ít những khoảnh khắc ấm áp. Nhìn chung, sự có mặt của ông lại mang đến khá nhiều rắc rối cho gia đình này.

Chu Ánh Tuyết cảm thấy có lỗi với chồng, vừa phải chiều lòng Chí Cường, vừa chăm sóc cha, vừa trông con, lại vừa đi làm, khiến cô kiệt sức cả về thể chất lẫn tinh thần.

Đến lúc này, cô cũng bắt đầu hối hận.

Cô bàn bạc với chồng về việc đưa cha về nước hoặc gửi ông vào viện dưỡng lão. Nào ngờ, ông Chu đã nghe được cuộc nói chuyện đó, đau lòng quá nên bỏ nhà đi. Ông được một ông chủ quán cơm Tàu cưu mang.

"Quê tôi ở Quảng Đông, tổ tiên tôi đến Mỹ vào cuối đời nhà Thanh. Hồi đó người ta nói ở đây đâu đâu cũng có vàng, nhưng rốt cuộc họ lại đi xây đường sắt, rồi định cư ở Los Angeles. Sau đó, họ lại từ Los Angeles chuyển đến New York và mở cái quán ăn này."

"Vậy là nhà ngài có truyền thống ba đời?"

"Gia nghiệp gì đâu, chỉ là sống tạm qua ngày thôi. Nhà tôi có hai đứa con, một trai một gái, tôi lo cho chúng ăn học, sau này làm luật sư, làm bác sĩ, thì tôi c·hết cũng cam lòng..."

Trong quán nhỏ, dưới ánh đèn mờ, hai người vừa uống rượu vừa trò chuyện. Uống mãi mà không có mồi, ông Chu bèn đứng dậy làm vài món. Ông chủ nếm thử, thốt lên: "Oa, sắc hương vị đều đủ cả, đúng là đầu bếp quốc yến có khác!"

"Đầu bếp gì đâu, chỉ là một ông già lẩm cẩm bị con gái chê bai thôi, nhà nào cũng có nỗi khổ riêng mà."

Ông Chu cảm thấy đồng cảm sâu sắc, và hai người nhanh chóng trở nên tâm đầu ý hợp.

Hai người càng uống càng hào hứng, bắt đầu thảo luận về ẩm thực truyền thống Trung Hoa và món ăn Trung Quốc kiểu Mỹ. Thế rồi, món gà sốt vỏ quýt ra đời! Quán cơm Tàu này bỗng chốc làm ăn phát đạt, khách hàng xếp hàng dài đợi đến lượt, thậm chí còn thu hút sự chú ý của phóng viên, khiến ông Chu được lên truyền hình...

Người xem cảm thấy rất thích thú.

Nếu không có nhóm cửa hàng lớn của Trần Kỳ được giới thiệu trước đó, hẳn khán giả sẽ cảm thấy khó hiểu. Nhưng giờ đây, khi đã biết đến món gà sốt vỏ quýt và chuỗi Đông Lâm Phát, việc xem lại đoạn phim này trở nên hoàn toàn hợp lý.

Hơn nữa, tình tiết này còn mang lại cảm giác "giả heo ăn thịt hổ" thường thấy trong truyện sảng văn.

Chu Ánh Tuyết xem truyền hình, mới biết cha đang ở quán cơm Tàu, vội vàng đến đón ông về. Trải qua lần bỏ đi này, cô chợt nhận ra mình vẫn còn rất nhiều tình cảm với cha, và không muốn nhắc đến chuyện viện dưỡng lão nữa.

Nhưng những khó khăn trong cuộc sống cứ thế ập đến dồn dập, rồi cô phát hiện Chí Cường ngoại tình.

Cô muốn ly hôn nhưng không dám, vì cô lại đang mang thai. Thu nhập của cô không cao bằng Chí Cường, ly hôn sẽ phải đối mặt với kiện tụng, và cô không thể tưởng tượng nổi mình sẽ sống thế nào ở Mỹ sau khi ly hôn...

Chí Cường lại càng quá đáng hơn, bắt đầu hành hạ vợ bằng thái độ lạnh nhạt (bạo hành lạnh).

Trong một lần cãi vã, Chu Ánh Tuyết không kiềm được đã kể ra chuyện ngoại tình. Chí Cường thẹn quá hóa giận, ra tay đánh cô ngã xuống bất tỉnh.

"Anh còn dám ra tay!"

"Người nhà của chúng tôi là để anh tùy tiện ức h·iếp à!"

Người dì lập tức xông vào "xé toạc" đối phương.

Trịnh Bội Bội không hề mang chút khí thế nào của một nữ diễn viên ngôi sao hành động, bà cố tình hóa thân thành một bà nội trợ đanh đá, chua ngoa. Mà nói thật, sức chiến đấu của một bà nội trợ đanh đá có khi còn mạnh hơn cả một ngôi sao hành động nữa chứ! Bà ta dùng cả móng tay, hệt như một con sư tử cái bảo vệ đàn con, điên cuồng cào cấu, cắn xé đối phương.

"Buông tôi ra! Bà thật không thể hiểu nổi!"

"You maniac! You psycho!" (đồ người điên! đồ bệnh tâm thần!)"

Chí Cường chật vật thốt lên những lời chửi rủa bằng tiếng Anh.

Trong khi đó, ông Chu và con gái của dì vội vàng đưa Chu Ánh Tuyết đến bệnh viện. Còn lại người dì một mình "chấn giữ", kiên quyết ngăn cản Chí Cường. Hắn lúc này đã quần áo rách bươm, mặt mũi đầy vết máu, khiến cả trường quay bật cười, tạo nên một cảnh tượng vừa buồn cười vừa đáng lo.

Để lan tỏa trọn vẹn tinh hoa câu chuyện, truyen.free hân hạnh giới thiệu bản dịch này.